२०१४ च्या मोदी लाटेतून अखिल भारतीय स्तरावर कडव्या हिंदुत्वाचा पुरस्कार करणारा पक्ष म्हणून भाजपाचा उदय झाला

शिवसेनेच्या वाट्याला लोकसभेच्या २३ जागा आल्या. त्यापैकी १८ जागा सेनेने जिंकल्या व त्यांच्या मतांचे प्रमाण २३.५०% एवढे होते व यात २.६८ टक्क्यांनी वाढ झालेली दिसून येते. युतीने या निवडणुकीत ४८ लोकसभा मतदारसंघांपैकी ४१ जागा राखल्या आणि त्यांच्या एकत्रित मतांचे प्रमाण ५१.३४% एवढे आहे. २००९ मध्ये त्यांची एकत्रित मते ३५.१७ होती. २०१४ मध्ये ती ४८.४% व २०१९ मध्ये ५१.३४% अशी वाढत गेली. यावरून महाराष्ट्रामध्ये क्रमाने आक्रमक राष्ट्रवाद, कडवे हिंदुत्व व सांस्कृतिक तणाव  कसे रुजत गेले याचे आकलन होणे सोपे होईल.

 

 

२०१४ च्या मोदी लाटेतून अखिल भारतीय स्तरावर कडव्या हिंदुत्वाचा पुरस्कार करणारा पक्ष म्हणून भाजपाचा उदय झाला होता व महाराष्ट्रात भाजपा सर्वाधिक प्रभावशाली पक्ष बनला होता. त्यामुळे त्याच उद्दीष्टांसाठी कडव्या हिंदुत्वाच्या विचाराने प्रभावित /बाधित झालेल्या जनसमुहांसाठी शिवसेनेसारख्या प्रादेशिक पक्षाची गरज उरली नव्हती. त्याचबरोबर २०१४ च्या निवडणुकीने मोदींच्या रूपाने अखिल भारतीय स्तरावर जगभर फिरणारा नवा हिंदू हृदय सम्राट उदयाला आला होता. त्यामुळे हिंदू अस्मिता जागवण्यासाठी बाळ ठाकरेंसारखा महाराष्ट्राबाहेर प्रभाव नसलेला प्रादेशिक व जुना हिंदुहृदय  सम्राट उपयोगाचा राहिला नाही आणि याची जाणीव समयोचितपणे उद्धव ठाकरे यांना झाली आणि शरद पवारांच्या पुढाकाराने मविआचा  प्रयोग उभा राहिला.

 

या सुमाराला आणखी एक लक्षणीय घटना महाराष्ट्राच्या राजकारणात घडली ती म्हणजे वंचित बहुजन आघाडीचा उदय. आरएसएस प्रणीत भाजपाच्या आक्रमक राष्ट्रवाद व सांस्कृतिक दहशतवादाच्या पार्श्वभूमीवर वंचित समूहातून सामूहिक प्रक्रिया न उमटणे अगदी अस्वाभाविक होते. २०१९ च्या निवडणुकीत ४७ जागांवर वंचितचे व एका जागेवर एम आय एमचा एक असे ४८ उमेदवार उभे केले  आणि ७.६५ टक्के मते घेतली. यात एक एम आयचा वाटा ०.७३% एवढा होता.  वंचित सारख्या अगदी नव्या संघटनेने नीट संघटनात्मक बांधणी व साधनसामुग्री हाताशी नसताना लोकसभेत एवढी मते घेणे कौतुकास्पद आणि भुवया उंचावणारे होते.

 

राष्ट्रीय स्तरावरच्या नव्या हिंदुहृदय सम्राटाच्या उदयामुळे उद्धव ठाकरेंसाठी त्यांच्या पित्याचा- बाळ ठाकरे यांचा वारसा निरुपयोगी ठरला असून आता त्यांना त्यांच्या आजोबांचा म्हणजेच प्रबोधनकार ठाकरे यांचा वारसा पुढे नेणे क्रमप्राप्त झाले आहे आणि त्यातूनच शेंडी जानव्याच्या कडव्या  हिंदुत्वाचा प्रतिवाद करणे  अटळ ठरले आहे. जितक्या लवकर उद्धव ठाकरे प्रबोधनकार ठाकरे यांचा स्वीकार करुन सावरकरांच्या मोहपाशातून बाहेर पडतील तेवढे ते स्वतः उद्धव ठाकरे, शिवसेना व महाराष्ट्राच्या सामाजिक सौकर्याला लाभदायक ठरेल! (क्रमशः)